Kijkje achter de schermen bij vluchtelingenopvang in Jozuakerk (deel 5 van serie)

Sinds ruim drie maanden worden in ons dorp Oekraïense vluchtelingen opgevangen. 106 in de Jozuakerk aan de Ampèrestraat en 78 in de Havenkerk aan de Ieplaan. Jacqueline Rijnberg is projectleider en locatiemanager van de vluchtelingenopvang.

Zij vertelt hoe het ging en gaat en wat er allemaal bij komt kijken, om alles in goede banen te leiden. Ook gaat zij in op de kritischere geluiden uit het dorp over overlast en hoe het kan dat sommige Oekraïners er zo ‘Afrikaans’ uitzien. 

Samenstelling verschilt

Sinds 30 mei 2020 is de opvang bij Jozuakerk in gebruik. De Havenkerk is op 1 juni in gebruik genomen. De samenstelling van de vluchtelingen verschilt. “De opvang bij de Jozua noemen wij de jongerenopvang met mensen tussen de 15 en 60 jaar oud. Bij de Havenkerk zitten vooral jonge gezinnen zonder mannen,” vertelt Jacqueline, die werkzaam is bij het beveiligingsbedrijf ISMS BV uit Alblasserdam. 

Eén aanspreekpunt

Het beveiligingsbedrijf levert bij de vluchtelingenopvangen niet alleen beveiligers, maar dus ook Jacqueline als locatiemanager, schoonmakers, social workers en servicemedewerkers. “Zo zit alles bij elkaar en is er ook één aanspreekpunt. Dat werkt fijner en efficiënter dan dat alles via aparte organisaties loopt.”

Mensen eruit gezet

Op beide locaties gaat alles intussen ‘fantastisch’ zegt Jacqueline. In het begin was dat nog anders. Er was overlast en sommigen wilden zich niet houden aan de huisregels. Achttien vluchtelingen misdroegen zich en zijn om die reden uit de opvang gezet. Jacqueline: “We hebben hier een zero-tolerance-beleid. Alcohol en drugs komen hier niet binnen en als mensen dronken zijn, komen ze er ook niet in. Iedereen moet zich houden aan de strakke huisregels. In de eerste weken zag je dat iedereen zich moest settelen. Na vier weken zagen we dat er irritaties ontstonden. Net als overal had je hier ook goeieriken en slechteriken ertussen zitten. Er werd bij de controle bij de ingang een mes gevonden. Dat is echt niet de bedoeling. Een aantal mensen is er daarom uitgezet. Zij zorgden voor een disbalans in de opvang. Eén man is zelf vertrokken. Die zei ‘ik heb mijn eer en ga niet schoonmaken’.”

Goede vibe

Vanuit de omgeving van de Jozuakerk waren ook wat overlastklachten. Daar is direct op ingesprongen. “Er werd tegen een schutting geplast en er waren meldingen over alcoholgebruik op het grasveld bij de Polderstraat. Iedere week bespreken we daarom weer de regels en we zeggen dan ook: let op, je bent te gast. Maak geen overlast en ruim je spullen op. Aan de andere kant zijn er ook meldingen die uiteindelijk heel onschuldig zijn. Er was een melding dat een Nigeriaan foto’s stond te maken van dingen in de wijk. Dat werd niet vertrouwd. En hier op de opvang kwam iemand juist een foto laten zien van bloemen in de wijk die hij op de foto had gezet. Hij wilde graag weten hoe die bloemen heten. Zo zie je dat iets soms heel anders is dan het lijkt. Gelukkig is de ‘vibe’ in de opvang nu gewoon goed. Het draait eigenlijk als een georganiseerd bedrijf.”

Echt alleen Oekraïners? 

Een vraag die vanuit Alblasserdammers regelmatig is gesteld, is hoe het kan dat sommige Oekraïners zo donker zijn. “Is het intussen geen normale vluchtelingenopvang voor iedereen geworden?” zo luidde de vraag van een omwonende. Dat blijkt niet zo te zijn. Alle bewoners van de opvanglocaties vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne. “Dat betekent dat deze mensen ten tijde van de start van de oorlog een Oekraïense verblijfsvergunning hadden. Naast de oorspronkelijke Oekraïners kunnen dat ook mensen zijn die in Oekraïne verbleven voor werk of studie. We hebben hier dus ook Nigerianen, Azerbeidzjanen, Algerijnen en Egyptenaren. We noemen ze hier de derdelanders. Voor ons is dat fijn, want zij spreken vaak beter Engels dan Oekraïners die in Oekraïne zijn geboren. De derdelanders kunnen dingen vanuit het Oekraïens voor ons vertalen naar het Engels,” legt de projectleidster uit. Burgemeester Jaap Paans vertelde dinsdagavond 13 september 2022 tijdens de raadscommissievergadering dat er ongeveer 80 ‘derdelanders’ in Alblasserdam worden opgevangen. Deze groep zit in het pand van de Jozuagemeente. Bij de Havenkerk zitten vooral Oekraïense vrouwen, kinderen en een aantal mannen. Verder vertelde Paans dat op basis van rijksbeleid, sinds 19 juli alle nieuwe ‘derdelanders’ gezien worden als asielzoekers en zich dus eerst moeten melden in Ter Apel. Paans “Inmiddels heeft het voortschrijdend inzicht van het kabinet geleerd dat er toch iets te ruimhartig is gekeken naar die derdelandersaanpak. Zeker in de grote steden was er gerede twijfel of een deel van de derdelanders wel echt uit Oekraïne komt.”

Werk en activiteiten

De meeste vluchtelingen die kunnen werken, hebben intussen een baan in de buurt. Sommigen werken bij een bouwbedrijf, sommigen zijn bij bouwmarkt Hornbach aan de slag en weer anderen willen binnenkort bij een Papendrechtse horecagelegenheid aan het werk. In de opvang is er een vast programma en wordt er op vaste tijden gegeten en gedronken. “Wat het eten betreft is het hier zeker geen pure luxe en iedereen die zelf al werkt, moet ook zelf voor het eten betalen. In de avond halen we het eten bij een lokale ondernemer in het dorp. Ik probeer met het eten wel altijd het maximale eruit te halen en let goed op het geld'', aldus Jacqueline. Verder zijn er elke week lessen Nederlands en Engels en worden er voetbalwedstrijden georganiseerd, dankzij VV De Alblas, die een veld beschikbaar heeft gesteld. Vanuit de kerk wordt er regelmatig een internationale kerkdienst georganiseerd met als afsluiting een diner. Deze diensten worden goed bezocht. 

Harmonie

De gemeente Alblasserdam is zeer tevreden over hoe het nu gaat. Een woordvoerder van de gemeente vertelt: “Het gaat goed. Maar waar mensen samen wonen en leven kunnen er problemen ontstaan, die we zo goed en snel mogelijk oplossen. Zeker als het om vluchtelingen gaat die vanwege een oorlog op stel en sprong hun land moeten ontvluchten, met achterlating van hun huis, familie en vrienden. En vervolgens in een land komen dat voor hen onbekend is. Wij proberen deze vluchtelingen, die veel hebben meegemaakt, samen met vrijwilligers vanuit de samenleving tijdelijk een veilige plek te bieden. Er zijn diverse activiteiten, mensen zijn aan het werk en hun kinderen kunnen onderwijs volgen. Al met al is er veel geregeld en lopen zaken naar behoren binnen de beide opvangen.  Binnen de opvang is er in de loop der tijd een harmonie ontstaan en door het locatiemanagement worden de mensen goed geholpen en daar waar nodig aangesproken op hun gedrag. Rond de opvang wordt er overlast ervaren. Ook hier doet de gemeente haar best deze overlast zo snel mogelijk weg te nemen. Dit kan langer duren dan gewenst wordt, maar elke melding wordt serieus opgepakt.”

De volledige tekst van dit artikel kunt u lezen op Alblasserdamsnieuws.nl.

In het filmpje hieronder vertellen locatiemanager Jacqueline Rijnberg en mensen die in de Jozuakerk verblijven over hun ervaringen: